Бизнес ресурстары ж?не ресурстарды бас?ару презентация

Презентация, доклад Бизнес-процесстерді ұйымдасыру мен ресурстарды қолданудың динамикалық талдауы

Слайды презентации

ЖЕР РЕСУРСТАРЫН БАСҚАРУ

Жер ресурсын басқарудың негізгі әдістері Мемлекеттік жер кадастры Жерге орналастыру Мемлекеттік жер мониторингі

Мемлекеттiк жер кадастры Қазақстан Республикасы жерiнiң табиғи және шаруашылық жағдайы, жер учаскелерiнiң орналасқан жерi, нысаналы пайдаланылуы, мөлшерi мен шекарасы, олардың сапалық сипаттамасы туралы, жер пайдаланудың есепке алынуы мен жер учаскелерiнiң кадастрлық құны туралы мәлiметтердiң, өзге де қажеттi мәлiметтердiң жүйесi болып табылады. Жер мониторингi болып жатқан өзгерiстердi уақтылы анықтау, оларды бағалау, одан әрi дамуын болжау және керi әсерi бар процестердi болдырмау мен оның зардаптарын жою жөнiнде ұсыныстар әзiрлеу мақсатында жүргiзiлетiн жер қорының сапалық және мөлшерлiк жай-күйiн базалық (бастапқы), жедел, мерзiмдi байқау жүйесiн бiлдiредi. Жерге орналастыру жер қатынастарын реттеуге, жердi ұтымды пайдалану мен қорғауды ұйымдастыруға бағытталған Қазақстан Республикасы жер заңдарының сақталуын қамтамасыз ету жөнiндегi iс-шаралар жүйесi болып табылады.

Жер санаттары бойынша республиканың жер қоры мынадай түрге бөлінеді Жер санаттарының аты: 1991 жыл 2010 жыл 2011 жыл 218 375, 8 93 387, 6 93 727, 4 -124 648, 4 +339, 8 3 747, 2 23 217, 0 23 684, 1 +19 936, 9 +467, 1 қалалар және кенттер 2 053, 5 1 789, 7 2 311, 0 +257, 5 +521, 3 ауылдық елді -мекендер 1 693, 7 21 427, 3 21 373, 1 +19 679, 4 -54, 2 18 796, 8 2 663, 8 2 688, 0 -16 108, 8 +24, 2 1. Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер 2. Елді мекендердің жерлері, соның ішінде: 3. Өнеркәсiп, көлiк, байланыс, қорғаныс жерi және өзге де ауыл шаруашылығы мақсатына арналмаған жерлер 4. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жерi, сауықтыру мақсатындағы, рекреациялық және тарихи-мәдени мақсаттағы жерлер Өзгеріс (+, -) 2011 жыл -1991 жыл 2011 жыл — 1991 жыл 775, 1 5 651, 6 5 755, 7 +4 876, 5 +104, 1 5. Орман қорының жері 10 179, 2 23 048, 4 23 029, 0 +12 849, 8 -19, 4 6. Су қорының жері 819, 9 18 952, 3 4 096, 1 109, 3 4 108, 5 108 181, 1 +3 288, 6 +89 228, 8 +12, 4 -928, 2 271 646, 3 261 173, 8 -10 472, 5 — 149, 8 0, 9 -148, 9 — 993, 7 11 317, 3 +10 323, 6 — 272 490, 2 — — 7. Босалқы жер Барлық жер, соның ішінде: басқа мемлекеттердің аумағында пайдаланылатыны басқа мемлекеттер пайдаланатын жерлер Республиканың аумағы

Ерекше қорғалатын табиғи аумақтық жер қорының облыс бойынша үлес салмағы ( 1 қазан 2011 жыл %)

Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер қорының облыс бойынша үлес салмағы %

Босалқы жердің динамикасы

Жер пайдалану құқығының түрлері: 1) тұрақты немесе уақытша 2) өтеулі немесе өтеусіз Уақытша: 5 жылға дейін өтеусіз және өтеулі болуы мүмкін : — ұзақ мерзімді (5 жылдан 49 жылға дейін) — қысқа мерзімді (5 жылға дейін).

Нормативтік құжаттар: ҚР Жер кодексі; Жер туралы заңнама; Қазақстан Республикасы Жер ресурстарын басқару агенттігінің 2011 – 2015 жылдарға арналған стратегия ҚР Үкіметінің 2003 жылғы 20 қыркүйектегі «Қазақстан Республикасында мемлекеттік жер кадастрын жүргізу ережелерін бекіту туралы» жобасы; «Жер қатынастары, геодезия және картография саласында Қазақстан Республикасының Жер ресурстарын басқару агенттігі мен жергілікті атқарушы органдар көрсететін мемлекеттік қызметтердің стандарттарын бекіту және «Жеке және заңды тұлғаларға көрсетілетін мемлекеттік қызметтердің тізілімін бекіту туралы» қаулысы;

МЖКААЖ құрудың негізгі мақсаты жер ресурстарын басқарудың барлық ауқымын жоғары өнімді компьютерлік технологиясын пайдаланып, жер кадастрын жүргізудің түбегейлі, жаңа тәсілдері мен түрлеріне көшу болып табылады. МЖКААЖ тиісті мәліметтер базаларында жер ресурстары туралы ақпаратты жинайды, сақтайды. Оларды барлық деңгейдегі кәсіпорындар, тиісті министрлік және ведомстволар пайдаланады. МЖКААЖ – ол күрделі, көпнысаналы, көпқызметті, үздіксіз дамып жатқан ұйымдастырутехнологиялық жүйе. Оған: Ø Жер ресурстарын басқару процестерінің мүмкіндігінше толық ақпараттарын; Ø Басқарудың барлық деңгейлері бойынша ақпараттың өте қысқа уақытта өтуі; Ø Жер пайдалану жүйесін басқарушы жерлердің жоғары ұйымшылдығы; Ø Басқаралатын жүйеде/жер мониторингі/ болатын барлық өзгерістерді дер кезінде тауып, есепке алу; Ø Жер ресурстарын басқару мақсатына мемлекеттен бөлінетін қаржыларды нәтижелі пайдалану мүмкіндіктері кіреді.

Мемлекеттік тапсырыс жұмыстарының түрлері мен көлемі 2011 жыл Көрсеткіш № Жұмыстың атауы: Өлшем бірлігі көлемі бағасы, мың теңге 1 Топырақты зерттеу мың га 1 302, 3 198 216 2 Геоботаникалық зерттеу мың га 850, 0 37 653 3 Ауылшаруашылық алқаптың есептелімі, топырақ және геоботаникалық мың га 2 822, 0 4 233 шт. 20 28 783 сызбасы 4 Тоқсандық есептің электрондық жер кадастрлық картасын дайындау 5 МЖКААЖ базасы аймақ 424 897 84 937 6 Мемлекттік жер есебі мың га 272 490, 1 25 954 7 Ауылшаруашылығы мақсатындағы жердің топырақ бонитетін анықтау мың га 1 075, 0 181 240, 0 шт. 21 707 276 771 мың га 891, 3 135 661 мың га 1 429, 1 240 948 шт. 141 043 50 363 аймақ 744 853 813 357 жұмыс 758 983 280 520 8 Ауылшаруашылық құжаттамасы 9 Жер құжаттамасы үшін топырақ мәліметтерін жаңарту 10 11 12 13 Құжаттама үшін топырақ бонитетін анықтау Мемлекеттік жер кадастырына ақпарат беру Қолайлы жер телімін межелеу МЖКААЖ «Архив» жүйесі бойынша кадастрлық жұмысты көшірмелеу

Жер ресурстарын басқару жөніндегі орталық уәкілетті органның (Агенттіктің) және оның жергілікті жерлердегі органдарының құзыреті Құзыреті Ескерту Агенттік пен оның органдарының жаңа құзыреттері 1. жерге орналастыру жұмыстарын жүргізуді лицензиялау; Агенттік 2. жерді аймақтарға бөлу жұмыстарын ұйымдастыру; Агенттіктің барлық органы 3. мемлекет жеке меншікке сататын немесе жер пайдалануға Облыстық, аудандық, беретін жер учаскелерінің бағалау құнын анықтау; кадастрлық филиалдар қалалық органдар, 4. жер учаскелерінің бөлінетіндігі мен бөлінбейтіндігін Осылар айқындау; 5. пайдаланылмай жатқан жер мен заңдарды бұза отырып Жер инспекциялары және басқа органдар пайдаланылып жүрген жерді анықтау; 6. заң бұзушылықты жою жөнінде шаралар қолдану; Осылар 7. жерді пайдалану мен қорғау мәселелеріне қатысты Агенттік, облыс-тық органдар, Мемжерғылөнреспубликалық, облыстық, аудандық бағдарламаларға, орталығы схемалар мен жобаларға сараптама жүргізу; 8. жер заңдары бұзылған жағдайда құрылысты, пайдалы Агенттік, аумақтық органдар, инспекциялар қазбалар кен орындарын қазуды, геологиялық-барлау және басқа да жұмыстарды жүргізуді тоқтата тұру; 9. анықталған жер заңдарын бұзушылықтарды жою жөніндегі, Осылар орындалуы міндетті нұсқамалар беру; 10. жер заңдары саласындағы әкімшілік құқық бұзушылық Осылар туралы істерді қарау.

Агенттік қарамағында республикалық мемлекеттік кәсіпорындар болады, бұл турасында, Агенттік мемлекеттік меншік құқығының субъектісі қызметін атқарады: Қазақстан Республикасының жер ресурстарын басқару жөніндегі Агенттігі Жер ресурстарын басқару жөніндегі облыстық (14) және қалалық (Астана мен Алматы) комитеттер, олардың аудандық өкілдіктері Олар тұрғысында, Агенттік мемлекеттік меншік құқығының субъектісі қызметін жүргізетін Мемлекеттік республикалық кәсіпорындар Мемлекеттік ауыл шаруашылығы аэрофотогеодезиялық зерттеулер институты Жер ресурстары және жерге Қазыналық геодезиялық орналастыру мемлекеттік және картографиялық ғылыми-өндірістік орталығы кәсіпорындар (Мемжерғылөн-орталығы) (9 кәсіпорын) Еншілес облыстық кәсіпорындар (14) Аудандар мен қалалардағы еншілес облыстық кәсіпорындардың кадастрлық филиалдары (орталықтары) ҚР жер ресурстарын басқару жөніндегі Агенттік құрылымы

Ø Жер ресурстары және жерге орналастыру мемлекеттік ғылыми орталығы (Мемжерғылөнорталығы), оның аудандық және қалалық кадастрлық филиалдармен (орталықтармен) бірге еншілес (облыстық) кәсіпорындары; Ø Мемлекеттік ауыл шаруашылығы аэрофотогеодезиялық зерттеулер институты; Ø Қазыналық кәсіпорындар: “Қазгеокарт”, “Оңтүстікгеодезия”, “Картография”, “Астанатопография”, “Ұлттық картографиялық-геодезиялық қор”, “Батысгеодезия”, “Маркшейдерияорталығы”, “Солтүстікгеодезия”, “Шығысгеодезия”.

ҚР Министрлер Кабинетінің 23. 11. 1999 ж. № 1776 “Қазақстан Республикасының жер ресурстарын басқару жөніндегі Агенттігінің мәселелері” Қаулысымен белгіленгендей, Қазақстан Республикасы Агенттігінің негізгі міндеттеріне: ü Жер ресурстарын басқару мен жер қатынастарын реттеу, геодезия және картография саласында біртұтас мемлекеттік саясат жүргізу; ü Жер реформасын жүргізу бойынша жұмыстар ұйымдастыру мен іске асыру, оның ғылыми, кадрлық және әдістемелік қамтамасыздығы, жерге орналастыру, геодезия және картография жөніндегі шараларды дайындау және орындау; ü Белгіленген тәртіпте жер мониторингін, мемлекеттік жер кадастрын ұйымдастыру және жүргізу; ü Қазақстан Республикасы жер ресурстарының жай-күйі туралы мәліметтер банкін құру және жүргізу; ü Жерді аймақтарға бөлуді жүргізу; ü Белгіленген тәртіпте жерді пайдалану мен қорғауға мемлекеттік бақылау жүргізу; ü Мемлекеттік геодезиялық бақылау жүргізу мен тиісті ақпараттарды қорғау.

Жер ресурстарын басқару жөніндегі Агенттік Төрағасы Бірінші орынбасары Геодезия, картография, геоақпараттық жүйелер жөніндегі төраға орынбасары Қаржыландыру және бухгалтерлік есеп Геодезия, картография, геоақпараттар бөлімі жүйесі бөлімі (5 адам) Жерге орналастыру және жер кадастры басқармасының бастығы Жерге орналастыру бөлімі (5 адам) Жер кадастры және мониторинг бөлімі (5 адам) Заң бөлімі, кадрлық қызмет (4 адам) Жерді пайдалану және қорғауды мемлкеттік бақылау (мемлекеттік жер инспекциясы) (5 адам) Әкімшілік-шаруашылық бөлімі (7 адам) ҚР жер ресурстарын басқару жөніндегі Агенттік орталық аппаратының ұйымдастыру құрылымы

Мемлекеттік жер кадастры жұмысын жақсарту үшін аймақтарда кадастрлық бюро құру қажет. Оның негізгі мақсаттары:

Еліміздегі жердің сапалық және сандық есебін жүргізу бөлігіндегі нақты проблемалармен қатар, Қазақстан Республикасының жер заңнамасын бұзу санының артып отырғандығын атап өткен жөн. Қазақстан Республикасының жер заңнамасы бұзылуының анықталу динамикасы 2006 жылдан басталған кезеңде 2009 жылдың қорытындысы бойынша заң бұзушылықтарды жоюдың саны тұрақты деңгейде артқан сайын заң бұзушылықтың да саны жыл сайын артып келе жатқандығын көрсетті. Агенттіктің жерді пайдалану мен қорғауды мемлекеттік бақылау анықтаған заң бұзушылық динамикасы Атауы 2006 ж. 2007 ж. 2008 ж. 2009 ж. Анықталған заң бұзушылықтар 2424 3438 2421 7999 Жойылған заң бұзушылықтар 1305 1307 1012 6509

Жүргізілген тексерістердің талдауы 2010 жылы Қазақстан Республикасы жер заңнамасының бұзылуының негізгі түрлері жерге мемлекеттік меншік құқығын бұзу (49%), жерді мақсатты тағайындалуына сай пайдаланбау (19%) және жерге орналастыру құжаттамасын бекітілген тәртібін бұзу (16%) екендігін көрсетті. Қазақстан Республикасының жер заңнамасының анықталған бұзушылықтардың талдауымен қатар, жер қатынастары субъектілерінің санының жыл сайынғы артуы байқалады. Қазақстан Республикасындағы жердің жағдайы және пайдаланылуы туралы жиынтық талдамалы есептің деректері бойынша 2006 жылы жер учаскесінің меншік иелері мен жер пайдаланушылардың саны 2, 7 миллион, 2007 жылы – 3, 2 миллион, 2008 жылы – 3, 3 миллион, 2009 жылы – 3, 4 миллион, 2010 жылы – 3, 5 миллион құрады. Қазақстан Республикасы жер заңнамасының бұзылу санының артуының негізгі себептері: 1. Жерге сұраныстың артуы; 2. Қазақстан Республикасы жер заңнамасының бұзылу сипатына жауапкершілік деңгейінің сай келмеуі; 3. Қазақстан Республикасы жер заңнамасының бұзылуына қатысты сот шешімдері бойынша атқару өндірісінің төмен деңгейі болып табылады.

Қазақстан Республикасы су шаруашылығын басқару кестесі Су ресурстарын басқаруға уәкілетті орган Облыс әкімдері -су саясатын дайындау; су шаруашылығы баланстары мен бассейндерді пайдалану лимитінің жинағы; — Су ресурстары үшін төлем ставкаларын белгілеу; — Бассейндер бойынша су кадастрларының жиынтығын дайындау. Бассейндік су шаруашылығы басқармалары Су шаруашылығы нысандары мен ғимараттары Мемлекеттік мекемелер Республикалық меншік: — Мемлекетаралық каналдар; — облысаралық каналдар; — Ірі су қоймалары мен аса маңызды ғимараттар. — су шаруашылығының нормативтері мен әдіснамаларын дайындау; — Су шаруашылығы жобаларына ғылыми сараптама жүргізу; — Жердің мелиоративтік жай-күйіне мониторинг жүргізу. — Бассейн бойынша су балансын құру; — Су пайдалану лимитін анықтау; — Су және басқа заңнамала талаптардың сақталуына бақылау жасау; — Бастапқы су пайдаланушыларды лицензиялау Республикалық бюджет есебінен ұсталынады және пайдалынылады. — Су ресурстарын қорғайтын зоналарды айқындау; — Су ресурстарын пайдалану және күзетуге бақылау жасау; -коммуналдық меншікке жататын су шаруашылығы нысандарын басқару. Коммуналдық меншік: -шаруашылықаралық каналдар; — ауданаралық каналдар; — Облыстық маңызы бар су шаруашылығы нысандары. Су пайдаланушыларға су жеткізу бойынша көрсетілетін қызмет есебінен ұсталады. Тарифтерді монополияға қарсы күрес жүргізетін органдар бекітеді. А/ш су пайдаланушыларына және ауыз сумен қамтамасыз етілетін суды жеткізу құнының 40% дейінгі сома республикалық бюджеттен қаржыландырылады. Жеке меншік : -барлығы — Шаруашылық аралық каналдар мен ғимараттар. Су пайдаланушылардың жеке меншік есебінен ұсталады. Егер де бір магистралды каналда 2 және одан да көп а/ш су пайдаланушысы болса, оларды пайдалану жәнетиісті қызмет көрсету үшін міндетті түрде гидромелиоративтік кондоминиум құрылады, оны су пайдаланушылардың кооперативі немесе бірлестіктері басқарады.

1


Орындаған:Бектасова Д.К Тексерген: Мырзабек.Ж Тобы:Эн-201 ҚАРЖЫ РЕСУРСТАРЫ

2


— экономикалық және қаржы қызметі нәтижесінде, жалпы ұлттық өнімді жасау мен бөлу үдерісінде құралатын ақшалай қаражат, землекеттің, кәсіпорындартың, бірлестіктердің, ұйымдартың билігіндегі ақша қаражаты мен қорларының жиынтығы. Қоғамтық жиынтық өнім мен ұлттық табысты қайта бөлу барысында құрбаллаты. ҚАРЖЫ РЕСУРСТАРЫ

3


Мемлекет, бір жағынан жеке кәсіпорындар, ұйымдар, мекемелер, азаматтар, басқа жағынан, бұл сферадағы ақша қатынавстарының субъектілері болып табылыты. А. Вагнер землекеттік белсенділіктің өсуін үш фактор мен байланыстыраты : 1)экономика дамуының нәтижесінде экономикалық тірліктің күрделенуімен және еңбек бөлінісінің тереңдеуімен; бұл землекет тарапынан тиімді және ұтымты экономиканы, құқық тәртібін, заң қызметтерін кеңейтуді қолдаутың қажеттігіне жеткізеді; 2)техника мен технология дамуы капиталтың үлкен мөлшеріне қажеттілікті қажет гетеді, бұл капиталты майдан фирмалартың алтында артықшылықтары бар акционерлік компаниялар немесе землекеттік корпорациялар қамтамасыз гете баллаты; землекет монополиялартың қызметін реттеу үшін техникалық шарттар бойынша олар құрылатын өндірістерге қатысуы тиіс; 3) көрсетілетін қызметтерден болатын панда экономикалық бағалауға төзбейтін білім беру және денсаулық сақтау сфераларында землекет белсенділікті күшейтеді.

4


Мемлекет қаржысының функциялары экономикалық категория болып келеді: бұл- бөлу мен бақылау функциялары Алайда бөлгіштік функциядағы землекеттің қаржысын неғұрлым толық сипаттау үшін землекеттің реттеуші іс- қимылдарының қажеттігінен туындайтын құрамдас қосалқы функцияларты бөліп көрсеткен жөн; бұл: 1)орналастыру; 2) қайта бөлгіштік; 3) тұрақтантыру қосалқы функциялары.

5


Орналастыру қосалқы функциясы қоғамтық тауарлар, игіліктер және қызметтер көрсету нарықтық жүйе арқылы қамтамасыз етілуі мүмкін еместігінде, землекеттің оларты ӛ ндіру және халықты қамтамасыз ету үшін ресурстарты бөлуі және орналастыруы қажет екендігінде көрінеді.

6


Жалпы землекеттің қоғамдағы рөлі келесі функциялардан көрінеді. 1) экономикалық дамутың құқықтық базасын құру; 2) монополиялық қызметті шектеу және бәсекелестікті қорғау; 3) табыстар мен байлықты қайта бөлу; 4) экономиканы тұрақтантыру; 5) ресурстарты қайта бөлу.

7


Экономикалық ресурстарты қайта б ӛ лу нарықтық жүйенің 2 жағдайдағы жетілмегендігінен туындайты: 1)кейбір тауарларты өндірудің көлемі мен олартың оптималты көлемінен ауытқуы; 2) қоғамтық тауарлар мен өнімді өндіру үшін ресурстарты бөлуден нарықтық бас тартуы. 1-жағдайда тікелей өндіруші немесе тұтынушы болып табылмайтын субъектілерде шығын немесе панда келтірілуі мүмкін. Бұл құбылыс жанама нәтижелер немесе құйылым деп атбаллаты

8


– айналадағы органы ласта у, шу, тербелістер сияқты құбылыстартың шығындарын өндірушілер сатып алушыға аудараты. Нәтижесінде өндірушілерде өндірістің үлкен көлемі болуы мүмкін. Құйылым шығындарына өндірушілер Құйылым пандалары: білім беру, денсаулық сақтау, санитарлық профилактикалық шараларты жүргізу, медициналық көмек, ауа райын болжау, өрттен қорғау қызметтерін көрсетуге жұмсбаллаты. Бұл игіліктерді жалпы қоғам пандаланаты.

9


Мемлекет өндіріске белгілі бір тауарларты және қызметтер көрсетуді өндіретін, қамтамасыз гететін салаларты қаржылантыруға қатысаты. Олар қоғамтық немесе әлеуметтік тауарлар, игіліктер және қызмет көрсетулер деп атбаллаты. Нарықтағы тауарлардан қоғамтық тауарлартың айырмашылығы – олартың бөлінбеуінде және шығарып тасталынбауында. Нарықтан шығарып тастау принципі бойынша тұтынушы егерь нарықтағы тауартың бағасын төлей алмаза немесе төлегісі келмесе, хонда берілген тауардан б ӛ лінбейді, өйткені олар жеке сатып алушыға бөлшектеніп сатылмайты. Қоғамтық тауарларға қалалар мен елдімекенді жақсарту, көше жарығы, көгалдантыру, ауа райын болжау, құқықтық тәртіп бұзушылардан сақтау. Құқық бұзушылықтан қорғау – землекеттік сыртқы қол сұғушылықтан қорғау.

10


Мемлекеттік бюджет – землекеттің экономикалық-әлеуметтік, саяси функциялар орындау үшін қызметті ақша ресурстарын қамтамасыз гететін елдің маңызты салаты болып табылаты және экономикалық мәні жағынан землекеттік қаржылар елдің, оның кәсіпорындардан қаржы ресурстарымен қаржылантырып, қалыптастырылған ақша қаражатын елдің игілігі үшін жұмсаумен түсіндіріледі.

11


Мемлекеттік қаржыларты бөлу және бақылау функцияларын орындайты. Мемлекеттік қаржылар республиккалық және жергілікті деңгейде іс-әрекет гетедіжергілікті бюджет тер қалыптастыраты. Мемлекеттік қаржы құрамына республиккалық және жергілікті деңгейде қалыптасатын өзара бюджеттік байланыстар маңызты рөл атқараты. Бюджеттік қатынавстар көмегімен землекеттік құрылымдар қарамағындағы қаржылар, ұлттық табыстың білінуі панда болаты. Мемлекет өзінің функцияларын орындау үшін республиккалық және жергілікті бюджет тер қалыптастыраты.

12


Республикалық бюджет ресурстары – землекеттің кешенді бағдарламасын жүзеге асыру үшін, республиккалық функцияларты орындау үшін қарулы күштермен басқару (күштерін) органдарын ұстауға қолданылаты.. Жергілікті бюджет органдары – жергілікті ресурстарты экономикалық деңгейде реттеу үшін әлеуметтік- экономикалық бағдарламаларты жүзеге асыру үшін қолданылаты

13


Бюджеттік тыс қорлар – республиккалық қаржының бір түрі, олар арнайы аударымдар мен басқа да төлемдер негізінде құрулаты. Мемлекеттің қаржыларының іс- әрекеттері кезінде өзара тығыз байланысты 2 процесс бар: — землекеттік құрылымдартың қарамағына қаржы ресурстарын жұмылтыру; — қаражаттарты землекеттің әр түрлі қызметтеріне пандалану. Бұл процесстің 1-де кірістері, 2-де шығыстары панда болаты.

14


Мемлекеттің крістері деп – экономикалық қатынавстартың жүйесін айтаты. Бұл қатынавстартың процесінде землекеттің іс-әрекет етуінің материалтық базасын жасау үшін землекеттің меншігіне түсетін қаражаттың жиынтығы құрылуы

15


Орталықтантырылған қаржы кірістерінің негізінен салық түсімдері сыртқы экономикалық қызметтер халық төлемдері есебінен қатысаты. Орталықтантырымаған кірістер – кәсіпорындартың өздерінің ақшалай табыстары мен жиналымдарының әрекет етуінен байланысты ақша шығындары. Экономикалық категория ретінде олар қоғамтық өндірісті пандаланып, қоғамның сан алуан қажеттілігін қанағаттантыру барысында ЖІӨ-ң бір бөлігін бөлу.

16


ҚР БЮДЖЕТ ЖҮЙЕСІНІҢ ҚҰРЫЛЫМЫ ЖӘНЕ ҚҰРАМЫ Бюджет құрылысы — бұл бюджет жүйесін құрутың қағидаттары, оның буындарының өзара байланысының ұйымтық нысандары. Бюджет жүйесінің құрамы елдің ұлттық-землекеттік құрылымымен анықтбаллаты

17

18


Мемлекет қаржысының құрамында республиккалық және жергілікті деңгейлерде қалыптасатын бюджеттік қатынавстар маңызты рөл атқараты. Бюджеттік өзара байланыстар көмегімен землекеттік құрылымдартың қарамағына қаржылық әдіспен қайта бөлінетін ұлттық табыстың едәуір бөлігі жұмыл-тырулаты. Түрлі деңгейдің бюджет тері – республиккалық, жер-гілікті бюджет тер тиісінше өкімет пен басқарутың республик-калық және жергілікті органдары үшін тірліктің қаржы базасы болып табылаты.

19


Қазақстан Республикасы аумағында жалпы функцияларты орындау үшін республиккалық (орталық) бюджет қалыптасты-рулаты. Оның ресурстары землекеттік мақсатты кешенді бағ-дарламаларты қаржылантыруға, республиккалық функцияларты орындауға, схондай-ақ қарулы күштер мен басқару органдарын ұстауға байланысты землекеттің шығыстарын қамтамасыз етуге арналған. Бюджеттік қатынавстар жүйесінде жергілікті бюджет терге маңызты орын беріледі. Жергілікті бюджет тер көбінесе эко- номикалық үдерістерді реттеу үшін пандаланылаты, өндіргіш күштерді орналастыруға ықпал гетеді, жергілікті кәсіпорындар шығаратын өнімінің бәсекелестік қабілетін арттыруға, аумақтық инфрақұрылымты жасауға, еңбек ресурстарының ұдайы өсуі жө-ніндегі шығындарты қаржылантыруға жәрдемдеседі. Жергілікті бюджет тер әлеуметтік бағдарламаларты жүзеге асыруда зорь рөл атқараты.

20


Бюджеттен тыс қорлартың арналымы – арнаулы мақсатты аударымдар мен басқа көздер есебінен жеке нысаналы шаралар-ты қаржылантыру. Бюджеттерде қаражаттар иесізденеді, ал бюджет тенты с қорлартың құқықтық мәртебесі қаражаттарты қатаң мақсатты арналым бойынша пандалануға мүмкіндік береді. Қор-лартың дербестігі (автономтығы) өкілетті және атқарушы ор- гандартың қатысуысыз дербес басқаруты қажет гетеді, мұның өзі бюджеттен тыс қорлартың қаражаттарын неғұрлым жедел панда-лануға мүмкіндік береді. Мемлекеттік кредиттің мазмұнын құрайтын ақшалай қаты-навстар землекет қаржысының өзгеше бөлігі болып табылаты. Мемлекеттік кредиттік қатынавстар кәсіпорындартың, ұйымдар мен халықтың уақытша бос ақшасын жұмылтыруға және оларты землекеттің шығыстарын қаржылантыруты қамтамасыз ету үшін билік органдарына уақытша берегу байланысты панда болаты.

21


Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінде «землекеттік қазына» ұғы-мы бөліп көрсетіледі. Мемлекеттік қазына республиккалық және жергілікті қазына болып бөліне-ді. Республикалық қазына мыналарты кіріктіреді: 1) республиккалық бюджеттің қаражаттары; 2) землекеттің алтын-валюталық қаражаттары; 3) землекеттік меншіктің айрықша құқығының мүлкі (жер, оның қойнауы, өсімдік және жануар әлемі, басқа табиғи ресурстар); 4) республиккалық меншікке жататын оқшаулантырылмаған мүлік. Мүлік иесі талап етпеген иесіз мүлік, тәркіленген, мұралану құқығы бойынша земле-клетке берілген өлген адамант қалған мүлік (иесіз мүлік), землеклетке – қазынаға өткізуге немесе берегу жататын көмбелер, олжалар қазыналық бола бастайты.

22


Жергілікті қазына мыналарты кіріктіреді: 1) жергілікті бюджеттің қаражаттары; 2) коммуналтық меншікке жататын оқшаулантырылмаған мүлік. Меншікті пандаланутың ұқсас сан алуан нысандары землеклетке икемді және атаулы экономикалық және қаржылық саясатты жүргізуге, экономикалық және әлеуметтік үдерістерге, оларты керекті арнаға бағыттай отырып, ықпал етудің қаржылық механизмін белсенді қолдануға мүмкіндік береді. Сонымен бірге үкіметтің экономикалық функцияларын орындаутың, қоғамның өмір сүруінің әр кезеңінде оның мақсаттары мен міндеттерін жүзеге асырутың негіздері ретінде «землекеттің қаржысы» категориясының рөлі мен маңызы білінеді.

23


Жергілікті бюджет тер (әкімшілік- аймақтық бірліктердің бюджет тері) – облыстық бюджет тер қалалартың (аудантық маңызы бар қалалардан басқасы), аудандартың (қаладағы аудандарты қоспағанда) бюджет тері. Қаржы жылына арналған республиккалық бюджет Қазақстан Республикасының заңымен, жергілікті бюджет тер мәслихаттартың шешімдерімен бекітіледі.

24